Chikhalidwe cholowa ndi mbiri chiyambi cha galasi wachikuda

Monga zida zapadera zakale komanso njira zamaluso akale achi China, galasi yakale yaku China ili ndi mbiri komanso cholowa chazaka zopitilira 2000.

Chiyambi cha magalasi achikuda sichinakhalepo chofanana, ndipo palibe njira yoyesera.Nkhani yokhayo yakale ya "misozi ya Xi Shi" idaperekedwa kuti ilembe nthawi ya chikondi chamuyaya.

Malinga ndi nthano, kumapeto kwa kasupe ndi nthawi ya Autumn, Fan Li anapanga lupanga la mfumu kwa Gou Jian, mfumu yatsopano ya Yue.Zinatenga zaka zitatu kuti apange.Wang Jian atabadwa, Fan Li adapeza chinthu chamatsenga chamatsenga mu nkhungu ya lupanga.Ikaphatikizidwa ndi kristalo, inali yowoneka bwino kwambiri koma inali ndi mawu achitsulo.Fan Li amakhulupirira kuti nkhaniyi yayeretsedwa ndi moto, ndipo Yin ndi kufewa kwa kristalo zimabisika mmenemo.Lili ndi mzimu wa hegemonic wa lupanga la mfumu komanso kumverera kofewa kwa madzi, komwe kumapezeka kwambiri mwa kulengedwa kwa yin ndi Yang kumwamba ndi padziko lapansi.Choncho, chinthu choterechi chimatchedwa "Kendo" ndipo chinaperekedwa kwa mfumu ya Yue pamodzi ndi lupanga la Mfumu yonyenga.

Mfumu ya Yue inayamikira chopereka cha Fan Li pakupanga lupanga, inalandira lupanga la mfumu, koma inabwezera "Kendo" yoyambirira ndikutcha zamatsenga izi "Li" m'dzina lake.

Panthawiyo, Fan Li anali atangokumana ndi Xi Shi ndipo anachita chidwi ndi kukongola kwake.Iye ankaganiza kuti zinthu wamba monga golidi, siliva, yade ndi yade sizingafanane Xi Shi.Chifukwa chake, adayendera amisiri aluso ndikupanga "Li" yemwe adatchulidwa pambuyo pake kukhala zodzikongoletsera zokongola ndikuzipereka kwa Xi Shi ngati chizindikiro cha chikondi.

Mosayembekezeka, nkhondo inayambikanso chaka chino.Atamva kuti Fu Chai, mfumu ya Wu, akuphunzitsa asilikali ake usana ndi usiku, ndi cholinga choukira dziko la Yue kubwezera atate wake, Gou Jian anaganiza zomenya poyamba.Langizo lowawa la Fan Li linalephera.Dziko la Yue pomalizira pake linagonjetsedwa ndipo linatsala pang’ono kugonjetsedwa.Xi Shi adakakamizika kupita kudera la Wu kukapanga mtendere.Panthawi yosiyana, Xi Shi adabweza "Li" kwa Fan Li.Akuti misozi ya Xi Shi idagwa pa "Li" ndikusuntha dziko lapansi, dzuwa ndi mwezi.Mpaka lero, tikuwonabe misozi ya Xi Shi ikuyenderera mmenemo.Mibadwo yotsatira imatcha "Liu Li".Magalasi achikuda amasiku ano adachokera ku dzina ili.

Mu 1965, m’manda nambala 1 a Jiangling, m’chigawo cha Hubei, anafukula lupanga lodziwika bwino lomwe lakhalapo kwa zaka masauzande ambiri koma lakuthwa kwambiri.Gululi la lupanga limakutidwa ndi zidutswa ziwiri za magalasi opepuka abuluu.Mbalame zosindikizira pa thupi la lupanga zimasonyeza bwino kuti "Gou Jian, mfumu ya Yue, ndi lupanga lodzipangira yekha".Magalasi achikuda omwe amakongoletsedwa pa lupanga la Gou Jian, mfumu ya Yue, ndiye chida chagalasi choyambirira kwambiri chomwe chapezeka mpaka pano.Zinangochitika kuti, pa "Fu Chai lupanga, mfumu ya Wu" yopezeka m'chigawo cha Huixian, m'chigawo cha Henan, magalasi atatu opanda mtundu komanso owoneka bwino adayikidwa mu chimango.

Olamulira awiri a nyengo ya masika ndi Yophukira, omwe anali atazunguliridwa moyo wawo wonse, adalamulira dziko lapansi ndi zomwe adachita bwino kwambiri.“Lupanga la mfumu” silimangokhala chizindikiro cha udindo ndi udindo, komanso amaona kuti ndi lamtengo wapatali ngati moyo.Mafumu awiri odziwika bwino adatenga magalasi achikuda ngati chokongoletsera chokhacho pamalupanga awo, chomwe chidawonjezera zinsinsi zingapo kunthanoyi ponena za chiyambi cha galasi lachikuda lachi French.

Sitingathe kutsimikizira komwe kunachokera ku China komweko.Pali nthano zambiri za anthu kapena nthano nthano ya misozi ya Xi Shi isanachitike.Komabe, poyerekezera ndi nthano ya chiyambi cha magalasi akumadzulo, nthano ya Fan Li akuponya lupanga ndi kupanga magalasi achikuda ndi yachikondi kwambiri mu chikhalidwe cha ku China.

Akuti galasi linapangidwa ndi Afoinike (Lebanon).Zaka 3000 zapitazo, gulu la amalinyero a ku Foinike omwe ankanyamula soda zachilengedwe anayatsa moto pamphepete mwa nyanja ya Mediterranean.Anagwiritsa ntchito midadada ikuluikulu ya soda kuti atseke mapazi awo ndi kuika mphika waukulu.Pambuyo pa chakudya chamadzulo, anthu adapeza chinthu chonga ayezi m'moto wamoto.Pambuyo kusakaniza silika, chigawo chachikulu cha mchenga, ndi sodium carbonate, chigawo chachikulu cha koloko, izo anasungunuka pa kutentha ndi kukhala sodium galasi.

Wina ananenanso kuti galasi linachokera ku Igupto wakale ndipo linapezedwa ndi mmisiri wanzeru komanso wosamala popanga mbiya.

M'malo mwake, tikangowasanthula mwaukadaulo, nthanozi nthawi yomweyo zimataya maziko ake akukhalapo.

Malo osungunuka a silika ndi pafupifupi madigiri a 1700, ndipo malo osungunuka a galasi la sodium opangidwa ndi sodium monga flux ndi pafupifupi 1450 madigiri.Ngakhale malasha amakono akugwiritsidwa ntchito, kutentha kwakukulu mu ng'anjo wamba kumakhala pafupifupi madigiri 600, osatchula moto wamoto zaka 3000 zapitazo.Pankhani ya kutentha, chiphunzitso cha mbiya cha ku Aigupto chokha ndichotheka pang'ono.

Poyerekeza ndi nthano za Kum'maŵa ndi Kumadzulo, ngakhale kuti "chiphunzitso choponya lupanga" chili ndi nthano zapadera zachi China ndi mitundu yachikondi, imakhalabe yodalirika kwambiri kuchokera ku thupi ndi mankhwala.Titha kunyalanyaza kutsimikizika kwatsatanetsatane wa nthanoyi, koma kusiyana kwakukulu pakati pa chiyambi cha galasi lachi French lachi French ndi la galasi lakumadzulo ndiloyenera kusamala kwambiri.

Malinga ndi kusanthula kwa mankhwala a galasi lofukulidwa, kutuluka kwakukulu kwa galasi la China ndi "kutsogolera ndi barium" (yomwe ili pafupi kwambiri ndi kristalo wachilengedwe), pamene galasi lakale lakumadzulo limapangidwa makamaka ndi "sodium ndi calcium" ( mofanana ndi mawindo agalasi ndi magalasi omwe amagwiritsidwa ntchito masiku ano).Mu chilinganizo cha galasi lakumadzulo, "barium" pafupifupi sichimawonekera, komanso kugwiritsa ntchito "kutsogolera".Magalasi enieni okhala ndi lead kumadzulo sanagwiritsidwe ntchito kwambiri mpaka zaka za zana la 18, zomwe zadutsa zaka 2000 kumbuyo kwaukadaulo wamagalasi wakale waku China.

Tikudziwa kuti kutentha chofunika poponya zinthu zamkuwa ndi okwera kwambiri, ndipo palibe vuto ndi "silicon dioxide", chigawo chachikulu cha galasi losungunuka.Kachiwiri, chilinganizo cha mkuwa ware ayenera kuwonjezera lead (galena) ndi malata mu mkuwa.Barium ndi symbiosis ya lead wakale (galena) ndipo sangathe kulekanitsidwa, kotero kukhala limodzi kwa lead ndi barium mu galasi lakale sikungapeweke.Kuonjezera apo, nkhungu yamchenga yomwe ankapanga malupanga kale inali ndi silika yambiri, yomwe imapanga galasi.Kutentha.Mikhalidwe ya flux ikakwaniritsidwa, china chilichonse chidzatsatira mwachibadwa.

M'mabuku ambiri achi China, amatchulidwa kuti magalasi achikuda amapangidwa ndikusakaniza bwino mayi ndi mwala wagalasi wachikuda.

Malingana ndi nkhani ya bizinesi ya Qian Weishan, omwe amapembedza Chuma cha Chen ndi chuma cha makolo awo ... Ngati amayi a galasi lakuda ndi ndalama lero, zidzakhala zazikulu komanso zazing'ono ngati nkhonya ya ana.Imatchedwanso chinthu chenicheni cha Kachisi.Komabe, zitha kupangidwa kukhala mawonekedwe a Ke Zi, okhala ndi buluu, ofiira, achikasu ndi oyera potsatira mtundu, koma sizingachitike zokha.

Tiangong Kaiwu - Pearl ndi yade: mitundu yonse ya miyala yonyezimira ndi makhiristo aku China.Tengani mzindawo ndi moto.Iwo ali a mtundu womwewo^ Mitundu yonse isanu ya miyala yawo ili.Chikhalidwe ichi chakumwamba ndi dziko lapansi chabisika mu nthaka yosavuta.Mwala wonyezimira wachilengedwe ukuchulukirachulukira, makamaka wamtengo wapatali.

Mbiri yaukadaulo ya "kutenga kristaloyo ndikuibwezera ku wobiriwira" muzolemba zosiyanasiyana za Yan Shan - magalasi achikuda akuwonetsanso kupitiliza kwaukadaulo wamtunduwu.

Tikatengera miyambo yamasiku ano yomwe yafukulidwa, nthawi yomwe galasi lowoneka bwino lidawonekera Kumadzulo inali pafupifupi 200 BC, pafupifupi zaka 300 pambuyo pake kuposa nthawi yomwe galasi lakale laku China lidawonekera, ndipo nthawi yomwe galasi lowoneka bwino lidawonekera inali cha 1500 AD, zaka zopitilira 1000. pambuyo pake kuposa chinsalu chagalasi cha Wu Lord mu nthawi ya Three Kingdoms yolembedwa m'mabuku.Nthawi yomwe makhiristo ochita kupanga (ofanana ndi magalasi) adawonekera Kumadzulo kunali chakumapeto kwa zaka za m'ma 1800, patatha zaka 2000 kuposa momwe magalasi akale achi China adawonekera.

Kunena zowona, mawonekedwe a zinthu zakale zaku China zonyezimira zakale ziyenera kufotokozedwa ngati mawonekedwe a kristalo (kapena translucent).Malinga ndi zomwe zidafukulidwa kale, zida zakale zonyezimira zomwe zidafukulidwa lero zikadali chokongoletsera cha "Gou Jian lupanga la mfumu ya Yue".Pankhani ya zipangizo, galasi wachikuda ndi zinthu zakale ndipo ndondomeko yosiyana kwambiri ndi kristalo ndi galasi.


Nthawi yotumiza: Jun-03-2019